PLOČICE, ŠTA , KAKO I ZAŠTO?

U narednih nekoliko tekstova pojasnićemo sve detalje koji su u vezi sa izborom pločica u Vašem domu.

Sadržaj teksta je nešto što smo prikupljali kroz dugi niz godina poslovanja. Kontaktirali smo proizvođače, dobavljače, keramičare i kupce, od kojih smo dobili informacije, objašnjenja, savete i iskustva koja smo integrisali u tekstove.

PLOČICE , ŠTA ? 

Na osnovu istraživanja pločice se pojavljuju u ljudskoj istoriji još i pre Asiraca kao civilizacije. Egipćani su deo svojih građevina popločavali pločama sečenim iz mermera ili krečnjaka. Antička Grčka u svoje građevine, hramove ili kupatila, postavljala je mozaike, koje je izrađivala sečenjem kamena, i na taj način oplemenjivala prostor. Rimljani i njihova civilizacija postavljali su mozaike, Pompea, koji su i danas,  uprkos uticaju vremena remek dela.

Danas  ploče, pločice izrađujemo u skladu sa tehnološkim napretkom.

U osnovi je ipak ostala samo smesa materijala koji postoje u prirodi. U skladu sa tim razlikujemo krajnje proizvode, mermer, kvarc, bela pasta, crvena pasta. Kako je napredovala civilizacija tako su i tehnologije obrade keksa postajale drugačije

Još su Kinezi pekli keks na visokim temperaturama i dobijali porcelan. Kasnije je tehnika pravljenja porcelana stigla i u Evropu.

Kada razgledamo pločice dobro je znati da se različita smesa, od koje se izrađuje keks, u osnovi razlikuje u dodacima rude, kaolin ili gvožđe, u osnovnu smesu. U zavisnosti da li pločice pečemo na temperaturama ispod 1200 ili iznad 1200 stepeni C, dobijamo keramičke pločice ili porcelanske pločice. U suštini i dalje su keramičke pločice, jer je osnova proizvoda smesa za keramiku, ali različita temperatura kao i sastav smene utiču na definiciju krajnjeg proizvoda.

Veliki broj gotovih proizvoda koje poznajemo kao keramičke pločice izrađuje se na stari način. U mikserima se sjedinjuju glina, ruda, voda. Izmešana smesa se istiskuje u prese i na taj način na liniji formira se testo, od kojeg se isecaju oblici koji ulaze u peć, keks. Pokretna traka određeni vremenski period vozi keks kroz peć, temperatura menja svojstva materijala, i u zavistosti od toga kolika je, uz vrstu smese koja je formirana, dobija se keramička ili porcelanska pločica.

Krajnji proizvod pečenja keksa za izradu pločica rangiramo u različite klase proizvoda. Zato često čujemo izraze pločice I klase, II klase, III klase.

Svi materijali koji dolaze u kontakt sa višim temperaturama, menjaju svoja svojstva. U industriji pločica svojstva koja se menjaju definišu završni proizvod po nomenklaturi, sastava i obrade, dimenzije krajnjeg proizvoda, boja, glazura krajnjeg proizvoda kao i saturacija krajnjeg proizvoda. Keramičke pločice, crvena pasta, dobijaju se kao rezultat procesa proizvodnje u kojem u glinu mešamo rudu gvožđa. Ovi proizvodi su pečeni na temperaturama nižim od 1200C. Nakon pečenja površina proizvoda obrađuje se bojama, a u zavisnosti od smese nanetog sloja dobijamo mat ili sjajnu površinu. Posle nanetog sloja na površinu pločice i ponovnog pečenja.

Porcelanske pločice su proizvod koji je nastao obradom smese u kojoj pored gline imamo rudu kaolina, i smesa je pečena na temperaturama višim od 1200C. U daljoj obradi, porcelanske pločice se mogu obrađivati i tehnikom sečenja. Tako dobijamo pločice bez oborenih ivica, Rettificato. Ove pločice se postavljaju bez međusobnog razmaka, bez prostora za fugovanje, i odaju utisak celovitosti obloge. ajnjeg proizvoda kao i saturacija krajnjeg proizvoda. Keramičke pločice, crvena pasta, dobijaju se kao rezultat procesa proizvodnje u kojem u glinu mešamo rudu gvožđa. Ovi proizvodi su pečeni na temperaturama nižim od 1200C. Nakon pečenja površina proizvoda obrađuje se bojama, a u zavisnosti od smese nanetog sloja dobijamo mat ili sjajnu površinu. Posle nanetog sloja na površinu pločice i ponovnog pečenja.

Često čujemo pojam Gress pločice. 

Pločice koje se dobijaju presovanjem suvih materijala nazivamo gress pločice. Smesa od koje se izrađuju ovakvi proizvodi kao satojak nemaju ili imaju u veoma malim količinama vodu. Iz tog razloga ove pločice su sa veoma niskim stepenom hidroskopnosti. Ispresovani keks se vozi kroz peć i pločice dobijaju svoj konačni oblik, veličinu i boju. Nakon dejstva temperature na testo od kojeg se izrađuje gotovi proizvod dolazi do krajnjeg definisanja dimenzija i svojstava proizvoda.

 U kategorizaciji pločica koristimo različite parametre. Dimenzije pločica, širina/dužina, nešto je što svi prvo razmatramo prilikom kupovine. Pločice kao proizvod iz tog razloga imaju kalibražu po dimenzijama. Opšte prihvaćena tolerancija u kalibraži pločica je +/- 2%, za I klasu, od dimenzije koja zrađuje gotovi proizvod dolazi do krajnjeg definisanja dimenzija i svojstava proizvoda je navedena pre procesa proizvodnje. Ukoliko se ustanovi da gotov proizvod odstupa više od +/- 2% od definisanih dimenzija klasifikuje se u II klasu ili u III klasu. tog razloga imaju kalibražu po dimenzijama. Opšte prihvaćena tolerancija u kalibraži pločica je +/- 2%, za I klasu, od dimenzije koja zrađuje gotovi proizvod dolazi do krajnjeg definisanja dimenzija i svojstava proizvoda.

Materijal od kojih su izrađene pločice nakon procesa pečenja menja svojstva po još jednoj dimenziji. Zakrivljenosti između ivica pločica i sredine pločice. Ova dimenzija naziva se saturacijom pločica. Sve počice imaju saturaciju od zadnje strane ka prednjoj strani pločice.

Još jedna kalibracija, sortiranje pločicda, vrši se prema tonalitetu boje gotove pločice.

Dakle, ovo su oznake koje vidimo na kutijama pločica.  Naziv pločice, dimenzije, kalibraža i toalitet.

Pored ovih oznaka postoje i dodatne oznake. To su protivkliznost i hemijska otpornost.

Protivkliznost je podatak koji se odnosi na površinu gotovog proizvoda. Kreću od R3 i mogu ići i do R20. U zavisnosti kolika je vrednost broja, nakon oznake R, pločice pružaju veće trenje i smanjuju klizavost.

Na tržištu se mogu naći i specijalne pločice, pločice koje u sebi imaju visoku koncentraciju rude gvožđa, pečene na visokim temperaturama, i pod nazivom klinker. Ove pločice su veće debljine od običnih pločica, uz veću čvrstoću.

Savremeno društvo je izmenilo protok ljudi i roba, i iz tog razloga porcelanske pločice se javljaju i kod proizvođača koji nemaju u blizini rudnike kaolina. Od davnina ruda kaolina izvlačila se u Italiji, Engleskoj i Ukrajini, što se tiče Evropskih zemalja. Tako su pločice od bele paste pravili Italijanski, Engleski i Poljski proizvođači pločica. A Španci, bez rude kaolina ostali su verni crvenoj pasti. Odnosno smesi gline i rude gvožđa.

Savremeni  transportni sistemi omogućuju da se ruda kaolina može kupiti i doneti u proizvodnju, tako da se sada pločice od bele paste mogu naći u ponudi skoro svih proizvođača pločica.

Sada malo bolje znamo „ŠTA?“ kod pločica.

Uskoro tekst i o tome „KAKO?“